Co to jest zaraza ziemniaka?

Zaraza ziemniaka to jedna z najgroźniejszych chorób w uprawach zarówno ziemniaka, jak i pomidora. Może zniszczyć całe pole w kilka dni, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zauważona i zwalczona. W tym artykule podpowiadamy, jak ją rozpoznać, kiedy działać i jakie środki ochrony roślin są naprawdę skuteczne.

Jak rozpoznać zarazę ziemniaka?

Zaraza ziemniaka w pomidorach

Wczesne stadium zarazy ziemniaka bywa trudne do zauważenia. Początkowo na liściach, pędach i owocach widoczne są jedynie szare, nieregularne plamy, podczas gdy reszta rośliny wygląda jeszcze zdrowo. W ciągu kilku dni plamy ciemnieją, przybierając brunatną lub czarną barwę, a pojedyncze pędy zaczynają zamierać. Jeśli w tym momencie następuje okres suchej i ciepłej pogody, rozwój choroby może na chwilę wyhamować. Niestety, w warunkach wilgotnych i umiarkowanie ciepłych patogen rozwija się błyskawicznie. Na granicy porażonych i zdrowych tkanek pojawia się biały, grzybniowy nalot. Owoce zaczynają wyglądać na nadpsute – jakby były nadpalone lub zaczęły gnić. W krótkim czasie choroba potrafi zniszczyć całą roślinę. Pomidory, nawet częściowo dojrzałe, również ulegają silnemu porażeniu. Owoce przestają się rozwijać i zaczynają obumierać. Nawet jeśli zostaną zebrane wcześniej i odłożone do dojrzewania, choroba dalej się na nich rozwija. Plonów nie da się już uratować.

Zaraz ziemniaka w ziemniakach

Na początku na brzegach liści pojawiają się wodne, żółtawo‑brunatne plamy, które bywają niewielkie i nieregularne, podczas gdy reszta rośliny wydaje się być zdrowa. Jednak jeśli utrzymują się wilgotne i umiarkowane temperatury (ok. 10–20 °C), patogen błyskawicznie się rozwija – te same plamy stają się brunatne, następnie czarne, a tkanka wokół zaczyna mięknąć i obumierać. Na spodniej stronie blaszki liściowej – zwłaszcza przy wysokiej wilgotności – pojawia się biały, puszysty nalot. Łodygi również często pokrywają się wodnistymi, brunatnymi plamami, które szybko rozrastają się przez całą ich powierzchnię.

Wpływ zarazy ziemniaka na uprawy – dlaczego jest tak niebezpieczna?

Zaraza ziemniaka stanowi realne zagrożenie ekonomiczne dla każdego producenta ziemniaka ze względu na swoją zdolność do błyskawicznego rozprzestrzeniania się w sprzyjających warunkach pogodowych. Patogen może w ciągu zaledwie kilku dni przejść ze stadium pojedynczych plam na liściach do całkowitego zniszczenia plantacji, co czyni go jednym z najbardziej destrukcyjnych patogenów w rolnictwie.

Największym zagrożeniem związanym z zarazą ziemniaka jest to, jak szybko się rozprzestrzenia. Gdy temperatura wynosi 15–20°C, a powietrze jest bardzo wilgotne, choroba rozwija się błyskawicznie – cały cykl infekcyjny trwa tylko 3–5 dni. W tak krótkim czasie liczba zarodników może zwiększyć się nawet tysiąc razy, co sprawia, że choroba bardzo szybko opanowuje całą plantację.

Dodatkowo zaraza ziemniaka nie ogranicza się tylko do części nadziemnych rośliny. Zarodniki spłukiwane z porażonych liści mogą dotrzeć do bulw poprzez pęknięcia w skórce lub poprzez stolony, powodując ich zgniliznę. Zainfekowane bulwy stają się niezdatne do konsumpcji i mogą stanowić źródło infekcji w następnym sezonie, jeśli zostaną użyte jako materiał sadzeniakowy.

Jak zapobiegać zarazie ziemniaka?

• Zmianowanie – nie sadzić ziemniaków po sobie ani po innych psiankowatych.
• Sadzeniaki tylko z pewnych źródeł – zdrowy, sprawdzony materiał sadzeniakowy
• Usuwaj źródła infekcji – unikaj pozostawiania resztek roślinnych, zarodników z starych bulw i samosiewów
• Dbaj o przepływ powietrza – zbyt wąski rozstaw rzędów sprzyja zatrzymywaniu wilgoci i ogranicza cyrkulację powietrza między roślinami.
• Redukuj chwasty i zagęszczenie roślin – chwasty i zbyt gęste sadzenie podnoszą wilgotność i ograniczają cyrkulację powietrza
• Wykonuj zabiegi prewencyjne opryskami – działaj zanim choroba zacznie się rozwijać

Zwalczanie zarazy ziemniaka – skuteczne środki ochrony roślin

Nowoczesna ochrona przeciw zarazie ziemniaka opiera się na fungicydach o różnych mechanizmach działania, co pozwala na efektywne zwalczanie patogenu i ograniczenie ryzyka rozwoju odporności. Oto najskuteczniejsze preparaty dostępne w naszej ofercie:

Rival Duo

Rival Duo to innowacyjny fungicyd łączący działanie systemiczne z kontaktowym, zapewniający długotrwałą i niezawodną ochronę przeciw zarazie ziemniaka. Preparat zawiera dwie substancje czynne o uzupełniających się mechanizmach działania, co gwarantuje wysoką skuteczność nawet przy silnej presji patogenu.

Działanie systemiczne pozwala na ochronę nowych przyrostów roślin, które pojawiają się po zabiegu, natomiast składnik kontaktowy tworzy ochronną warstwę na powierzchni liści, eliminując zarodniki próbujące rozpocząć infekcję. Rival Duo charakteryzuje się również doskonałą odpornością na spłukiwanie, co zapewnia długotrwałą ochronę nawet w warunkach intensywnych opadów.
Preparat stosuje się prewencyjnie lub przy pierwszych objawach choroby w dawce zgodnej z etykietą, powtarzając zabiegi co 10-14 dni w zależności od warunków pogodowych i presji patogenu.

• Substancja czynna: cymoksanil i chlorowodorek propamokarbu
• Stosowanie: zapobiegawcze i interwencyjne
• Uprawa: ziemniak
• Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 4
• Odstęp pomiędzy zabiegami: co najmniej 7 dni

Altima

Altima to fungicyd o działaniu systemicznym, skuteczny w zwalczaniu zarazy ziemniaka dzięki szybkiemu wchłanianiu i przemieszczaniu się w roślinie. Preparat hamuje rozwój patogenu już po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Altima charakteryzuje się długotrwałym efektem ochronnym, co pozwala na rzadsze zabiegi podczas sezonu wegetacyjnego. Stosowanie tego środka w odpowiednich dawkach i terminach pomaga zabezpieczyć plon i ograniczyć straty spowodowane przez zarazę ziemniaka.

• Substancja czynna: fluazynam
• Stosowanie: zapobiegawcze
• Uprawa: ziemniak
• Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 6
• Odstęp pomiędzy zabiegami: 7-10 dni