Rozsada warzyw – jak przygotować rozsadę?

Przygotowanie rozsady warzyw jest kluczowym etapem w wielu gospodarstwach rolnych, szczególnie dla rolników zajmujących się uprawą warzyw ciepłolubnych, takich jak pomidory, papryka czy bakłażan, a także dla tych, którzy chcą przyspieszyć zbiór warzyw, które są mniej odporne na zmienne warunki klimatyczne, jak kapusta, kalafior czy brokuł.
Samodzielne przygotowanie rozsady warzyw nie jest skomplikowane, ale wymaga uwagi i odpowiednich technik. W tym artykule odpowiemy na najważniejsze pytania dotyczące przygotowania rozsady warzyw oraz zwrócimy uwagę na kluczowe czynniki, które wpływają na jej sukces.

Czym jest rozsada warzyw?

Rozsada warzyw to młode rośliny wyhodowane z nasion w kontrolowanych warunkach, takich jak szklarnie, tunele foliowe lub nawet domowe parapety, zanim zostaną przeniesione na stałe miejsce uprawy w ogrodzie lub na polu. Proces ten pozwala roślinom na rozpoczęcie wzrostu w optymalnych warunkach, zanim będą narażone na zmienne warunki atmosferyczne.

Jakie warzywa warto przygotować na rozsady?

Rozsady przygotowujemy głównie dla roślin wymagających określonych warunków atmosferycznych ze względu na ich wrażliwość na niższe temperatury, z tego powodu rozsady przygotowujemy dla roślin ciepłolubnych takich jak:
• bakłażan,
• pomidor,
• papryka,
• arbuz,
• melon.

Rozsady warto przygotowywać także dla warzyw charakteryzujących się długim okresem kiełkowania, takich jak np. seler.

Rozsada warzyw jest także stosowana w przypadku roślin o długim okresie wegetacji, gdyż pozwala na rozpoczęcie ich uprawy przed rozpoczęciem właściwego sezonu. Dzięki rozsadzie rośliny te mają szansę na rozwój w kontrolowanych warunkach, co pozwala im szybciej osiągnąć odpowiednią wielkość i lepszą odporność na trudniejsze warunki atmosferyczne. Do takich roślin zaliczamy:
• kapustę,
• kalafiora,
• brokuła,
• kalarepę.

Podsumowując:

Warzywa tylko do rozsady: pomidor, papryka, seler naciowy, seler korzeniowy, kalafior, kapusta.
Warzywa zarówno do rozsady i do bezpośredniego wysiewu: sałata, por, dynia, cukinia, ogórek, kabaczek, cebula, patison, bób.
Warzywa tylko do bezpośredniego wysiewu: marchew, pietruszka, rzodkiew, burak ćwikłowy, groszek, rzepa.

Co jest potrzebne do rozsady roślin?

Aby przygotować rozsady roślin, potrzebne będą:
• nasiona;
• podłoże, czyli odpowiednia gleba do wysiewu lub torf;
• pojemniki do wysiewu, np. tace do wysiewu, donice produkcyjne, kuwety do wysiewu;
• źródło światła (najlepiej naturalne);
• źródło ciepła;
• woda do podlewania;
• środek dezynfekujący (w przypadku ponownego użycia tac);
• środek ukorzeniający stymulujący wzrost.

Jakie nasiona do rozsady warzyw wybrać?

Kluczowym czynnikiem, aby nasza rozsada zakończyła się sukcesem, jest odpowiedni dobór nasion. Dobrej jakości nasiona są mniej podatne na infekcje, co zmniejsza ryzyko chorób roślin i zapewnia zdrowy start. Kupowanie nasion od sprawdzonych producentów, którzy gwarantują wysoką siłę kiełkowania (najlepiej co najmniej 90%) jest istotne, ponieważ możemy mieć większą pewność, że nasze rośliny będą rosły silne i w odpowiednim czasie.

Wybierając nasiona do rozsady, warto zwrócić uwagę na odmiany, które najlepiej pasują do naszych warunków klimatycznych i czasu uprawy. Na rynku dostępne są również odmiany wczesne, które charakteryzują się większą odpornością na warunki atmosferyczne, co pozwala na szybszy zbiór. Dzięki tym nasionom można przyspieszyć rozpoczęcie sezonu i uzyskać plony wcześniej.

Nasiona powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach, aby zachować ich jakość i wysoką siłę kiełkowania. Należy unikać zakupu nasion, które były narażone na niekorzystne warunki, takie jak wilgoć czy wahania temperatury, ponieważ mogą one negatywnie wpłynąć na ich zdolność do kiełkowania. Przed zakupem warto sprawdzić datę produkcji nasion, ponieważ starsze nasiona mogą charakteryzować się osłabioną siłą kiełkowania. Data zapakowania nasion znajduje się zawsze na opakowaniu – jeśli brak jest określonej daty ważności, zwykle wynosi ona 2 lata od daty zapakowania, informacje mogą się nieznacznie różnić zależnie od producenta nasion. W przypadku wątpliwości warto dopytać sprzedawcę o dokładną datę ważności.

Jeśli data produkcji nasion już minęła, najlepszym rozwiązaniem przed ponownym wprowadzeniem ich do sprzedaży jest przeprowadzenie odpowiednich testów jakościowych. Dzięki takim atestom można potwierdzić, że nasiona nadal spełniają wymagania dotyczące jakości, siły kiełkowania i zdolności do wzrostu. Taki proces daje pewność, że produkt, nadal jest odpowiedni do wysiewu i może zapewnić oczekiwane efekty w uprawie.

Jaką ziemie do rozsady warzyw wybrać?

Wybór ziemi do rozsady jest kluczowym elementem, który ma istotny wpływ na sukces naszej uprawy.
Zalecamy użycie gotowego podłoża, które jest tworzone specjalnie pod wysiew roślin. Ziemia do rozsad oraz wysiewów jest bogata w składniki odżywcze oraz składniki mineralne, które są ważne w szczególności, jeśli mówimy o początkowej fazie wzrostu. Podłoże, które nie jest przystosowane pod wysiew roślin, może zawierać patogeny (m.in. bakterie, grzyby) wpływające niekorzystnie na rozwój rośliny. Patogeny w glebie często prowadzą do takich problemów, jak gnicie korzeni, choroby grzybowe, a także infekcje bakteryjne – co prowadzi do obniżenia jakości i plonów.

Ziemia do wysiewu ma też odpowiednią strukturę, która zapewnia przepuszczalność umożliwiającą swobodny przepływ powietrza w glebie oraz zapobiega gromadzeniu się wody, co chroni korzenie przed gniciem i minimalizuje ryzyko chorób grzybowych. Lekkie podłoże pozwala młodym korzeniom swobodnie się rozrastać, co wspiera szybszy wzrost roślin. Ważne jest, aby ziemia miała odpowiednią strukturę – nie może być zbyt zbita, ponieważ zgromadzi nadmiar wody, ani zbyt luźna, co utrudni roślinie stabilne ukorzenienie i prawidłową pozycję. Dodatkowo, podłoże powinno mieć odpowiednie pH, co zapewnią ziemie, przeznaczone specjalnie do rozsady roślin.

W naszej ofercie znajdują się jedynie renomowani producenci z którymi współpracujemy od lat jak Klasmann oraz Agaris (dawniej HOLLAS) z siedzibą w Pasłęku. Ze względu na duże gabaryty, nie prowadzimy sprzedaży wysyłkowej ziemi w sklepie internetowym. Można ją jednak odebrać osobiście w siedzibie naszej firmy. Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, skontaktuj się z nami telefonicznie – chętnie pomożemy i wspólnie ustalimy najdogodniejszy sposób dostawy lub odbioru.

Jakie pojemniki do wysiewu nasion?

Wybór odpowiednich pojemników do wysiewu nasion jest kluczowy dla sukcesu rozsady. Do najczęściej stosowanych pojemników należą tace wysiewowe (znane również jako multiplaty lub wielodoniczki), kuwety wysiewowe oraz donice produkcyjne, które zapewniają optymalne warunki do kiełkowania i wzrostu roślin. Każdy z tych pojemników ma swoje unikalne zalety i jest dopasowany do różnych potrzeb ogrodniczych, co ułatwia uprawę i sprzyja zdrowemu rozwojowi roślin. Przy wyborze, należy zwrócić uwagę na materiał, który nie może być szkodliwy dla systemu korzeniowego rośliny.

Ważne jest, aby wybierać pojemniki do wysiewu z otworami na odprowadzenie wody, które zapobiegają przelaniu roślin i rozwojowi chorób grzybowych. Dzięki tym otworom, odprowadzany jest nadmiar wody, co chroni korzenie przed gniciem i zapewnia odpowiednią wilgotność gleby. Tace i kuwety wysiewowe pomagają również w utrzymaniu optymalnych warunków dla roślin, co sprzyja zdrowemu rozwojowi i skutecznemu kiełkowaniu nasion. Dzięki podziałowi na komórki w tacach wysiewowych możliwy jest równomierny rozkład nasion, co zapewnia optymalne warunki dla każdej rośliny. Każda komórka stanowi oddzielną przestrzeń, co pozwala na kontrolowanie wzrostu roślin i zapewnia im wystarczającą ilość miejsca do rozwoju. Dno komórek w tacach wysiewowych zostało zaprojektowane w sposób, który zapobiega skręcaniu się korzeni roślin. Taki podział sprawia również, że rośliny nie konkurują ze sobą o wodę czy składniki odżywcze, co sprzyja ich zdrowemu i równomiernemu wzrostowi.

W naszej ofercie znajdują się wielodoniczki oraz doniczki produkcyjne renomowanej norweskiej firmy VEFI w sekcji tacki do wysiewu.

Czym jest pikowanie i czemu to takie ważne?

Pikowanie to proces przesadzania rozsady z początkowych pojemników do większych, co pozwala roślinom na lepszy rozwój systemu korzeniowego. Jest to szczególnie ważne, ponieważ daje roślinom więcej przestrzeni do wzrostu, zapobiegając ich wzajemnemu zagęszczeniu, które mogłoby prowadzić do zahamowania wzrostu. Pikowanie stymuluje również silniejszy rozwój korzeni, co pozytywnie wpływa na późniejszą adaptację roślin do gruntu, zwiększając ich szanse na prawidłowy rozwój i wysokie plony.

Jak prawidłowo dezynfekować tace do wysiewu – wielokrotny użytek multiplatów

Pojemniki wysiewowe, takie jak tace i wielodoniczki, są wielokrotnego użytku, pod warunkiem odpowiedniego czyszczenia i dezynfekcji po każdym użyciu. W tym celu warto skorzystać z preparatów takich jak np. AgriGerm, który doskonale sprawdza się do dezynfekcji tac do wysiewu, a także innych powierzchni w ogrodnictwie. Środek ten szybko działa, jest łatwy w użyciu i oszczędny, co sprawia, że proces czyszczenia staje się prosty i efektywny.

Właściwa dezynfekcja pojemników jest kluczowa, aby zapobiec przenoszeniu chorób roślin, takich jak grzyby czy pleśnie. Resztki ziemi, wilgoć i nieoczyszczone powierzchnie mogą sprzyjać rozwojowi patogenów, które mogą zniszczyć nasze rozsady. Ważne jest również, aby powierzchnia pod tacą wysiewową była dokładnie zdezynfekowana. Nie chcemy, aby roślina, po osiągnięciu długich korzeni, miała kontakt z powierzchnią, na której mogą znajdować się resztki po poprzednich rozsadach, niosące z sobą potencjalne patogeny.

Środek dezynfekujący może również przydać się w gospodarstwie do dezynfekcji:
• pomieszczeń gospodarczych,
• skrzyniopalet,
• podpór dla roślin,
• podłoży w szklarniach i tunelach foliowych,
• stolika roboczego,
• narzędzi ogrodniczych.

Dostęp do światła i źródło ciepła

Dostęp do światła jest istotny w hodowli rozsady, ponieważ rośliny potrzebują odpowiedniej ilości światła do przeprowadzenia procesu fotosyntezy, który wspomaga ich wzrost. Najlepszym rozwiązaniem jest naturalne światło, które dostarcza pełne spektrum, najlepiej wykorzystywane przez rośliny do rozwoju. Rośliny potrzebują także odpowiedniej temperatury, aby prawidłowo rosły i się rozwijały. Zbyt niska temperatura może spowolnić wzrost roślin, a nawet zatrzymać proces kiełkowania, prowadząc do osłabienia rozsady. Z kolei zbyt wysoka temperatura może zaburzać fotosyntezę i prowadzić do odwodnienia, co negatywnie wpływa na rozwój roślin.

Kroki przygotowania rozsady warzyw

1. Przygotuj pojemniki wysiewowe (jeśli były już wcześniej używane uprzednio je zdezynfekuj)
2. Napełnij pojemniki wysiewowe podłożem przystosowanym do rozsad, zostaw niewielką przestrzeń na jej wierzchu
3. Posiej nasiona zgodnie z zaleceniami, każda roślina przeznaczona do rozsad, może mieć inny wymóg co do głębokości wysiewu lub odstępu między roślinami jeśli zdecydowałeś się na kuwety
4. Przysyp nasionka cienką warstwą ziemi, aby chronić je przed wypłukaniem podczas podlewania. Pamiętaj jednak, że niektóre rośliny, jak seler czy niektóre gatunki kwiatów, lepiej kiełkują na świetle i nie wymagają przykrycia. Warto sprawdzić zalecenia dla konkretnej rośliny, przed przygotowaniem rozsady.
5. Delikatnie podlej ziemię, aby była wilgotna, ale nie przelana. Użyj delikatnego strumienia używając odpowiedniej dyszy/sitka aby nie spłukać nasion
6. Umieść pojemniki wysiewowe w pomieszczeniu z dostateczną ilością światła oraz prawidłową temperaturą, zależną od rodzaju hodowanej rośliny
7. Regularnie sprawdzaj kondycje roślin, podlewaj rośliny jeśli podłoże nie jest wilgotne. Jeśli kondycja rośliny nie jest zadowalająca zastosuj środek wspomagający stymulacje wzrostu.
8. Jeśli roślina osiągnęła już odpowiedni rozmiar i jej system korzeniowy przestaje się mieścić w pojemniku wysiewowym, przesadź ją do wiekszego pojemnika lub bezpośrednio do gruntu.
9. Na koniec warto włożyć w pojemnik etykietę z nazwą rośliny, zwłaszcza jeśli masz dużo różnych warzyw w rozsadzie.

Jak zahartować rośliny przed przesadzeniem do gruntu i dlaczego?

Hartowanie rozsady warzyw przed przesadzeniem do gruntu jest kluczowym etapem, który pozwala roślinom lepiej przystosować się do zmieniających się warunków atmosferycznych. Bez tego procesu rośliny mogą być narażone na stres, co może prowadzić do ich osłabienia, a w skrajnych przypadkach nawet do obumarcia.

Proces ten polega na stopniowym przyzwyczajaniu roślin do warunków zewnętrznych, takich jak zmiany temperatury czy intensywne światło słoneczne. Przez 10-14 dni przed sadzeniem, warto stopniowo obniżać temperaturę oraz ograniczyć podlewanie. Warto także pamiętać o odpowiednim wietrzeniu w pomieszczeniach, takich jak tunel foliowy czy szklarnia, stopniowo uchylając okna i drzwi, by umożliwić roślinom przyzwyczajenie się do warunków panujących na dworze.

Jeśli prognozy pogody nie przewidują przymrozków, a uprawiana roślina nie jest wrażliwa na niskie temperatury, można pod koniec procesu hartowania pozostawić ją na zewnątrz na noc. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie roślin w osłoniętym miejscu, na przykład w tunelu foliowym, który zapewni dodatkową ochronę przed chłodem.

Jaki środek na ukorzenienie – stymulacja wzrostu

Aby mieć większą pewność co do sukcesu naszej rozsady warzyw, zalecamy zastosowanie środka na ukorzenienie, który jest odpowiedzialny za stymulacje wzrostu oraz wspomaga rozwój silnego i zdrowego systemu korzeniowego. Środki na ukorzenienie zawierają odpowiednie mikroelementy oraz składniki odżywcze, które są potrzebne roślinie w początkowej fazie wzrostu. Oprócz funkcji wzrostowych środki te, pobudzają powstawanie nowych korzeni włośnikowych. Takie środki powinny przede wszystkim zawierać makroelementy, takie jak fosfor i magnez, a także witaminy oraz niezbędne mikroelementy.

Na rynku znajdziemy szeroki wybór preparatów wspomagających ukorzenianie, w tym produkty marki Green Eco Poland. Szczególnie rekomendujemy zestaw dwóch preparatów: Algaren Twin oraz Magic P Star. Algaren Twin, oparty na wyciągu z alg morskich, w połączeniu z łatwo przyswajalnym fosforem zawartym w Magic P Star pozytywnie wpływa na ukorzenienie. Dzięki unikalnemu stosunkowi cytokinin w Algaren Twin, stymulowany jest wzrost korzeni, a fosfor zapewnia ich prawidłowy rozwój i kondycję.

Korzyści:
• zapewnia energię potrzebną do wzrostu i różnicowania korzeni
• dostarcza składników budulcowych oraz energetycznych do tworzenia nowych komórek i tkanek
• stymuluje rozwój nowych korzeni włośnikowych
• stymuluje tworzenie wiązek przewodzących (ułatwia pobieranie wody i substancji pokarmowych)

Jeśli zależy nam głównie na dostarczeniu roślinom odżywek bogatych w fosfor, warto rozważyć zastosowanie preparatu FoliQ P fosforowy od firmy Agrii. Preparat ten, oprócz fosforu, dostarcza azot, potas oraz mikroelementy, co zwiększa odporność roślin na różnego rodzaju stres i przyczynia się do uzyskania większych, lepszej jakości plonów.

Kinglife 12-48-8+Micro to kolejny nawóz na bazie fosforu, idealny do stosowania w rozsadach i procesach ukorzeniania. Nawóz ten, produkowany przez Green Eco, wspiera wszystkie fazy rozwoju roślin, dostarczając optymalne ilości azotu, fosforu i potasu oraz mikroelementów. Jest szczególnie polecany w warunkach intensywnego wzrostu, gdzie kluczowe jest wsparcie ukorzeniania oraz zdrowego rozwoju rozsady warzyw.